Καρίσιμι, Τζάκομο

(Giacomo Carissimi, Ρώμη 1605 – 1674). Ιταλός συνθέτης. Σε ηλικία 18 ετών έγινε ψάλτης στον καθεδρικό ναό του Τίβολι και από το 1625 έως το 1627 υπήρξε οργανίστας στον ίδιο ναό. Τα δύο επόμενα χρόνια διετέλεσε διευθυντής της εκκλησιαστικής χορωδίας του καθεδρικού ναού στην Ασίζη και τέλος εγκαταστάθηκε στη Ρώμη (1630) ως καθηγητής της μουσικής του γερμανικού κολεγίου Άγιος Απολλινάριος. Αυτή ήταν και η αφετηρία της πιο εντατικής περιόδου της καλλιτεχνικής του ζωής. Οι μεγάλες συνθετικές του ικανότητες αναγνωρίστηκαν από τους συγχρόνους του και του απέφεραν τιμές και πλούτο, ωστόσο ο ίδιος προτίμησε την απομόνωση. Εφαρμόζοντας στη θρησκευτική μουσική κυρίως το ύφος της μονοφωνικής μουσικής απαγγελίας (ρετσιτατίβο) του ομίλου της Φλωρεντίας, γνωστού ως καμεράτα Φιορεντίνα, ο Κ. κατόρθωσε να δημιουργήσει συνθέσεις γεμάτες δραματική δύναμη και ποίηση. Μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος μεγάλος συνθέτης ορατορίων, γεγονός που τον κατέστησε έναν από τους διασημότερους Ιταλούς μουσικούς του 17ου αι. Η χρονολογική ταξινόμηση των έργων του παρουσιάζει δυσκολίες, καθώς έχει χαθεί μεγάλο μέρος τους όταν, με τη διάλυση της Εταιρείας του Ιησού, διασκορπίστηκε το αρχείο του Αγίου Απολλιναρίου. Είναι ωστόσο βέβαιο ότι το 1650 ήταν ήδη πολύ γνωστός, αφού αναφέρεται στη Musurgia universalis, αξιόλογο έργο του Ατανάζιους Κίρχερ (1602-1680), που κυκλοφόρησε τον ίδιο χρόνο. Εκτός από τα πολλά ορατόριά του που έχουν διασωθεί (Ιεφθάε, Η κρίση του Σολομώντα, Ιωνάς, Βαλτάσαρ, Ιώβ, Εζεκίας, ΟΚατακλυσμός κλπ.), άφησε και άλλες θρησκευτικές συνθέσεις (Missa α 5 et α 9 vocum selectis quibusdam cantionibus, που τυπώθηκε στην Κολονία το 1665, Sacri concerti musicali, που τυπώθηκαν στη Ρώμη το 1675, Mottetti κλπ.), πολλές μη θρησκευτικές καντάτες (Crolla il mondo, I ciechi, Histoires des Cyclopes, Histoires de l’ âne κλπ.) και τέλος ένα δοκίμιο με τίτλο Ars cantandi, το οποίο έγραψε για τους μαθητές του. Το μοναδικό θεατρικό του έργο, Τα ερωτικά πάθη του Φιλένο, ανέβηκε σε θέατρο στην Μπολόνια το 1674, αργότερα όμως το κείμενο χάθηκε.